نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

دکتری حقوق دانشجوی بین‌الملل عمومی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بین‌الملل قشم

چکیده

حق تعیین سرنوشت یکی از موضوعات بسیار مهم در حقوق بین‌الملل معاصر است که در بسیاری از اسناد بین‌المللی به آن اشاره شده است.، این حق با وجود اینکه یکی از اساسی‌ترین موازین حقوق بشری است، همچنان چالش برانگیز، مبهم و نامشخص می‌باشد. به لحاظ تاریخی، این حق تا مدت‌ها صرفاً به موارد استعماری مربوط می‌شد و دارای مفهومی سیاسی بود، اما به‌تدریج با درج این حق در اسناد بین‌المللی و منطقه‌ای، به‌عنوان یک اصل حقوقی مورد شناسایی قرار گرفت. در عین حال، اجرای این حق همچنان با موانع و محدودیت‌هایی همانند حفظ تمامیت ارضی کشورها و اصل عدم مداخله در امور داخلی کشورها و ممنوعیت تجزیه‌طلبی و مهم‌تر از همه حفظ صلح و امنیت بین‌المللی مواجه است. از سوی دیگر، توجه روزافزون به حقوق بشر و جهان‌شمولی آن، تحولات عمده‌ای در قلمرو مفهوم و اجرای این حق به وجود آورده که در نتیجه، این امر موجب تقابل حقوق بشر و حاکمیت دولت‌ها گردیده است. با توجه به اینکه امروزه حاکمیت به‌عنوان قدرت عالیه در قلمرو یک سرزمین حیات دارد و دولت‌ها یا حکومت‌ها به‌عنوان مظهر حاکمیت و به لحاظ ساختار اقتدارگرایانه خویش و با تفسیری دلخواه از حق تعیین سرنوشت، اجرای آن را در قلمرو حکومتی خویش به راحتی نمی‌پذیرند، مقاله حاضر در صدد تشریح این امر است که تحولات به وجود آمده در عرصه بین‌المللی، موجب نوعی تحدید و تعدیل در نهاد حاکمیت و اصول مربوطه به آن گردیده است، بنابراین، مشارکت اعضای ملل متحد و ایجاد راهکارها و اتخاذ ضمانت‌اجرای مناسب از ناحیه دولت‌ها یا سازمان‌های بین‌المللی جهت اعطای این حق به ملت‌ها و برای رفع این تقابل راهگشاست. این نوشتار، کنکاشی در بیان شیوه‌های اجرای حق تعیین سرنوشت با بررسی علل و شیوه‌های تقابل این حق با حاکمیت دولت‌ها و در نتیجه بررسی راهکارهای رفع این تقابل است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Enforcement of Right to Self-Determination: Opposition between Human Rights and Sovereignty of Governments

نویسنده [English]

  • Morteza Akbary lalimi

چکیده [English]

One of the main principles in the contemporary international law is the principal of the right to self-determination which has been mentioned in many of international documents. From the historical perspective and in the formation process, this right has been just associated with colonial cases for a long time, and it has had a political concept. With regard to the evolutions in global society, this principal has been gradually written in the international documents including the Charter of the United Nations, International Covenant on Civil and political Rights, International Covenant on economic, Social, and Cultural Rights, General Assembly Resolutions, conventions and regional documents, and it has been recognized as a principle law. From the author’s point of view, the cooperation of the United Nations members in accordance with the charter of the United Nations, together with the proposal of organized guidelines and compulsory treaties are of great importance in order to omit this opposition.
The present article is an investigation of different aspects of this opposition along with the explanation of cases and operational methods leading to the omission of this opposition.

کلیدواژه‌ها [English]

  • human rights
  • self-determination
  • Sovereignty of Governments
  • Independent Country
-      اکرمی، مهدی، «تاریخچه پیشرفت و تکامل حقوق بشر»، مجله حقوق بشر، شماره 8، سال دوم، مهر 1351.
-      امین­زاده، الهام، «تفاوت تروریسم و تلاش برای دستیابی به حق تعیین سرنوشت»، مجله راهبرد، شماره 21، سال 1380.
-      امیدی، علی، «گسترش مفهوم حق تعیین سرنوشت»، فصلنامه حقوقی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دوره 38، شماره 2، تابستان 1387.
-      دلبروک، جوست، حمایت بین­المللی از حقوق بشر و حاکمیت دولت، ترجمه حسین شریفی طرازکوهی، نشر میزان، 1390.
-      ذاکریان، مهدی، حقوق بشر در هزاره­ جدید، انتشارات دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، 1386.
-      روسو، ژان ژاک، قرارداد اجتماعی، ترجمه غلامحسین زیرک­زاده، انتشارات چهر، چاپ چهارم، 1341.
-      سیفی، سیدجمال، «تحولات مفهوم حاکمیت دولت­ها در پرتو اصل تعیین سرنوشت»، مجله تحقیقات حقوقی، شماره 15، 1373.
-      سیمبر، رضا، «حقوق بشر میراث مشترک جهانی در آستانه سده بیست و یکم»، ماهنامه اطلاعات سیاسی، اقتصادی، شماره 133 و 134، مهر و آبان 1377.
-      کاسسه، آنتونیو، حقوق بین­الملل در جهانی نامتحد، ترجمه مرتضی کلانتریان، دفتر خدمات حقوق بین‌الملل، 1370.
-      ایوانز، گراهام؛ و جفری نونام، فرهنگ روابط بین­الملل، ترجمه حمیرا میترازاده و حسین شریفی طرازکوهی، تهران، نشر میزان، 1381.
-      مولایی، یوسف، حاکمیت و حقوق بین­الملل، نشر علم، 1384.
-      میرزایی، سعید، تحول مفهوم حاکمیت در سازمان ملل متحد، دفتر مطالعات بین‌المللی وزارت امور خارجه، 1373.
-      نقیبی مفرد، حسام، حکمرانی مطلوب در پرتو جهانی شدن حقوق بشر، موسسه حقوقی شهر دانش، 1389.
-      نوازانی، بهرام؛ و سکینه فرج­زاده، «تعارض اصل حق تعیین سرنوشت ملت با اصل حاکمیت ملی (کوزوو)»، پژوهش­نامه علوم سیاسی، سال 6، شماره 4، 1390.
-      والاس، ربکا، حقوق بین­الملل، ترجمه و تحقیق سید قاسم زمانی، نشر شهر دانش، چاپ دوم، 1387.
-      وانگ، تی یا، جهان سوم و حقوق بین­الملل، ترجمه محسن محبی، مجله حقوقی دفتر خدمات حقوق بین­الملل، شماره 8، سال 1366.
-      وکیل، امیرساعد، حقوق بشر، صلح و امنیت بین­المللی، انتشارات مجد، 1383.
-      Akehurst, Michael, Modern Introduction to International Law, Oxford University Press, Sixth Edition, 1997.
-      Cassese, Antonio, Self ـ Determination of peoples, Cambridge University Press, 1995.
-      Crawford, James, the Creation of States in International Law, Oxford University Press, 2006.
-      Hamilton, Rebecca, “The Responsibility to Protect” Harvard Human Rights Journal. Vol. 19, 2006.
-      Knop, Karen, Diversity and Self ـ Determination International Law, Cambridge University Press, 2002.