نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

عضو هیأت علمی گروه حقوق دانشگاه اصفهان

چکیده

با توجه به پایان نداشتن اجاره‌های مشمول قانون روابط موجر و مستأجر 1356 و امکان ادامه تصرف مستأجر حتی پس از اتمام مدت اجاره، این احتمال که واحد تجاری در طول زمان تلف یا اتلاف شود، احتمال نادری نیست. با وجود این، قانون‌گذار در این گونه موارد تکلیف حق کسب‌وپیشه را روشن ننموده است. رویه قضایی نیز در این خصوص مضطرب و مختلف است. برخی حکم به انتفای حق نموده و برخی به بقای حق مایل‌اند. به نظر می‌رسد پاسخ به این پرسش در گرو تعیین تکلیف وضعیت رابطة استیجاری پس از نابودی عین است، زیرا اگر حق کسب‌وپیشه را یک حق عینی و به معنای حق بقای «مستأجر» در «عین مستأجره» بدانیم، این حق فرع بر وجود عین و رابطة استیجاری است. البته در فرض اتلاف که موجر یا ثالث عامل تخریب واحد تجاری است، هر چند حق کسب‌وپیشه به تبع تلف عین از بین می‌رود اما موجر یا ثالث از باب مسئولیت مدنی و اتلاف حق غیر، در قبال مستأجر مسئول جبران آن است. در هر صورت فرض بقای رابطه استیجاری و الزام موجر یا ثالث به بازسازی عین برای حفظ حق مستأجر منتفی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Good Will In Case Of Destruction of Business Unit (Judicial Procedure Analysis And Criticism)

نویسنده [English]

  • Mohammad Mehdi Alsharif

چکیده [English]

According to the fact that rents included in 1977 law of tenant- landlord and possibility of a tenant occupation even after the end of the lease, this probability that business unit might get damaged or destructed over time is not a rare phenomenon. Hence, in this regard, legislator has not solved the problem related to the good will. Judicial procedure is also different from this perspective. It seems that giving an answer to this question is due to determining the rental relationship status after the destruction of the substance because. If we consider the business right as a real right causing the tenant to remain in the leasehold, this right is subject to the object and rental relationship. Of course on premise the destruction in which the tenant or a third party is the agent of loss; however the good will fades away by destruction of the object, the landlord or third person is responsible for compensation from wasting the right of another and civil responsibility point of view. Anyway, assuming the rental relationship to remain and obligation of landlord or third person to reconstruct the object in order to keep the rights of tenant is no longer possible.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Good Will
  • Lease Contract
  • Wasting
  • to be Wasted
  • Leasehold
-          امامی، سیدحسن، حقوق مدنی، جلد 2، چاپ دهم، انتشارات اسلامیه، 1370.
-          انصاری، مرتضی، المکاسب، چاپ اول، نشر کنگره بزرگداشت شیخ انصاری، 1415 ق.
-           جعفری لنگرودی، محمدجعفر، مجموعه محشای قانون مدنی، چاپ اول، انتشارات گنج دانش، 1379.
-          خمینی (امام)، سیدروح الله، تحریرالوسیله، چاپ اول، موسسه مطبوعاتی دارالعلم، بی‌تا.
-           ستوده تهرانی، حسن، حقوق تجارت، جلد 1، چاپ اول، نشر دادگستر، 1374.
-           سیفی زیناب، غلامعلی، سرقفلی در حقوق ایران، مجله کانون وکلا، شماره 150، 1369.
-           صدرزاده افشار، سیدمحسن، حق کسب یا پیشه یا تجارت و ضوابط آن در حقوق فرانسه، مجله حقوقی وزارت دادگستری، شماره 2، 1357.
-          طباطبائی یزدی، سید محمد کاظم، العروه الوثقی، چاپ دوم، موسسه الاعلمی للمطبوعات، 1409 ق.
-           عبدی‌پور، ابراهیم، ‎رویکردی تحلیلی به ماهیت حق کسب یا پیشه یا تجارت و حق سرقفلی، مجله فقه و حقوق، شماره 6، پاییز 1386.
-           عرفانی، محمود، حقوق تجارت، جلد 1، نشردانشگاهی، 1365.
-           کاتبی، حسینقلی، حقوق تجارت، جاپ دوم، انتشارات گنج دانش، 1367.
-           کاتوزیان، ناصر، عقود معین: معاملات معوض و عقود تملیکی، چاپ ششم، شرکت انتشار، 1374.
-           کشاورز، بهمن، سرقفلی و حق کسب‌وپیشه و تجارت، چاپ دوم، انتشارات کیهان، 1371.
-           نجفی، محمدحسن، جواهرالکلام، چاپ هفتم، دار احیاء التراث العربی، بی‌تا.
-           نوبخت، یوسف، اندیشة قضایی، چاپ سوم، انتشارات کیهان، 1370.