نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دادرس دادگستری مشهد

2 دادیار دادسرای عمومی و انقلاب مشهد

چکیده

به هر میزان که قلمرو اخلاق و حقوق به هم نزدیک‌تر شود، به همان اندازه، رعایت منطق حقوقی و دست‌یابی به عدالت نیز دشوارتر خواهد شد. هرگاه این امر به خانواده منتهی شود، به واقع، مرز اخلاق و حقوق، احساس و عدالت، انصاف و جانبداری و سایر مفاهیمی که سر سازگاری با هم ندارند، تاریک‌تر شده و منازعات مرزی میان آن‌ها شدت می‌گیرد. این نزاع تنها به هنگام تقنین و وضع قاعده نیست، بلکه دادرس را نیز با سردرگمی مواجه می‌سازد؛ زیرا، علاوه بر کشف «حکم»، احراز «موضوع» دعوا نیز با اوست؛ امری که در نتیجه‌ی همراه شدن با احساسات و عواطف ممکن است دادرس را به بیراهه کشاند؛ در این راستا دادرس باید به این قاعده‌ی اساسی توجه داشته باشد که افزون بر احراز موضوع و کشف درست قاعده، تفسیری متعادل از قواعد داشته باشد؛ این وظیفه‌ای دشوار است که به شهود قضایی نزدیک‌تر است تا استدلال زبانی و مکتوب. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Interpretion of Legal Rules Maintenance of the Balance in the Relationship among Couples

نویسندگان [English]

  • Abdollah khodabakhshi 1
  • Nayyere Abedinzade Shahri 2

1

2

چکیده [English]

Thecloserthescopesofmoralsandlawbecome, themoredifficultobservinglegallogicandattainingjusticewillbe. Infact, incaseoffamily, theboundarybetweenmoralsandlaw, emotionsandjustice, fairnessandadvocacyandothernon-consistentconceptsgetsdarkerandcontrastsraise. Thesecontrastsnotonlyhappeninlegislationbutalsoconfusethejudge; becauseinadditiontoissuingverdict, theresponsibilityoffindingthesubjectofclaimisalsouponhim; whichmaycausethejudgetobedeviatedasaresultofmixingthingsupwithemotions. Inthiscourse, thejudgeshouldnoticethisfundamentaltenetthatitiscriticaltohaveatrueinterpretationofrulesinadditiontofindingthesubjectandthecorrectrule. Thisisadifficultburdenclosertolegalintuitionthanwrittenorverbaldeduction.

کلیدواژه‌ها [English]

  • balance
  • Interpretation
  • Rule
  • couples
  • Claim
1- اردبیلی، احمد بن محمد (مقدس اردبیلى)، مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان‏، جلد دوازدهم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه‌ی مدرسین حوزه‌ی علمیه‌ی قم‏، چاپ اول،1403 ق.
2- اسدى‏ حلى، حسن بن یوسف بن مطهر (علامه حلی)، ‏إرشاد الأذهان إلى أحکام الإیمان، جلد‏ دوم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه‌ی مدرسین حوزه‌ی علمیه‌ی قم‏، چاپ اول‏، قم، 1410 هـ.ق‏.‏
3- اسدى‏ حلى، حسن بن یوسف بن مطهر (علامه حلی)، قواعد الأحکام فی معرفه الحلال و الحرام‏، جلد سوم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه‌ی مدرسین حوزه‌ی علمیه‌ی قم،‏ چاپ اول‏، قم‏، 1413 ه ق.‏
4- اصفهانى (فاضل هندى)، محمد بن حسن بن محمد‏، کشف اللثام و الإبهام عن قواعد الأحکام‏، جلد ده، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه‌ی مدرسین حوزه‌ی علمیه‌ی قم‏، چاپ اول‏، قم، 1416 ه ق‏. 
5- انصاری، مرتضى بن محمد امین، کتاب المکاسب، جلد پنجم، کنگره جهانى بزرگداشت شیخ اعظم انصارى‏، چاپ اول‏، قم، 1415 ه ق‏.
6- انصاری، مرتضى بن محمدامین، القضاء و الشهادات، کنگره‌ی جهانى بزرگداشت شیخ اعظم انصارى، چاپ اول، قم، 1415 ه‍ ق.
7- جبعی عاملی، زین‌الدین بن على بن احمد (شهید ثانى)،‏ مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام، جلد چهاردهم، مؤسسه المعارف الإسلامیه، چاپ اول، 1413 ه ق‏.
8- حسینى جرجانى، سیدامیر ابوالفتح، تفسیر شاهى، جلد دوم، انتشارات نوید، چاپ اول، قم، 1404 ه‍ ق.
9- حسینى سیستانى، سیدعلى، المسائل المنتخبه، دفتر حضرت آیه‌الله سیستانى، چاپ نهم، قم، 1422 ه‍ ق.
10- حسینى‏عاملى، جواد بن محمد، مفتاح الکرامه فی شرح قواعد العلاّمه، جلد چهارم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه‌ی مدرسین حوزه‌ی علمیه‌ی قم‏، چاپ اول، 1419 ه ق.
11- حلّى، مقداد بن عبدالله سیورى؛ مترجم: عقیقی بخشایشى، کنز العرفان فی فقه القرآن، جلد دوم، پاساژ قدس، چاپ اول، قم، بی‌تا.
12- خدابخشی، عبدالله، استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری، انتشارات فکرسازان، چاپ اول، تهران، 1384.
13- رازی‌زاده، محمدعلی، فقه القسامه و موقفها فی حجج القضاء، مؤسسه بوستان کتاب، الطبعه الاولی، 1385.
14- راوندى، سعید بن عبداللّه، فقه القرآن، جلد ‌دوم، کتابخانه‌ی آیه‌الله مرعشى نجفى، چاپ دوم، 1405 ه‍ ق.
15- رشتى، میرزا حبیب‌الله بن‌محمد‌‌على‏، فقه الامامیه، قسم الخیارات، کتابفروشى داورى‏، چاپ اول، قم‏، 1407 ه ق.‏
16- سبزوارى، سید عبد الأعلى، مهذب الأحکام فی بیان الحلال و الحرام‏، جلد بیست و یکم،  دفتر آیه‌‌الله سبزوارى‏، چاپ چهارم، قم، 1413 ه ق.
17- سبزوارى، سید عبدالأعلى، مهذب الأحکام فی بیان الحلال و الحرام‏، جلد سیزدهم،  دفتر آیه‌الله سبزوارى‏، چاپ چهارم، قم، 1413 ه ق.
18- سبزوارى، على مؤمن، جامع الخلاف و الوفاق بین الإمامیه و بین أئمه الحجاز و العراق، انتشارات زمینه‌سازان ظهور امام عصر علیه السلام، چاپ اول، قم، 1421 ه‍ ق.
19- شوشترى، محمدتقى، النجعه فی شرح اللمعه، جلد نهم، کتاب‌فروشى صدوق، چاپ اول، قم، 1406 ه‍ ق.
20- شهیدی، مهدی، حقوق مدنی، اصول قراردادها و تعهدات، جلد دوم، نشر حقوق‌دان، چاپ اول، تهران، 1379.
21- طباطبایى حکیم، سیدمحسن‏، مستمسک العروه الوثقى‏، جلد سیزدهم، مؤسسه‌دار التفسیر، چاپ اول‏، 1416 ه ق.
22- طرابلسى، قاضى، عبدالعزیز ابن‌براج، جواهر الفقه- الجواهر فی الفقه، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه‌ی مدرسین حوزه‌ی علمیه‌ی قم، چاپ اول، قم، 1411 ه‍ ق.
23- طوسى، ابوجعفر محمد بن حسن، العدة فی أصول الفقه، چاپخانه ستاره‏، چاپ اول‏، قم، 1417 ه ق‏.
24- طوسى، ابوجعفر محمد بن حسن، تهذیب الأحکام، جلد هفتم، دارالکتب الإسلامیه، چاپ چهارم، تهران، ‏1407 ه ق‏.‏
25- طوسى، ابوجعفر محمد بن حسن، الخلاف‏، جلد پنجم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه‌ی مدرسین حوزه‌ی علمیه‌ی قم،‏ چاپ اول‏، قم‏، 1407 ه ق.
26- طوسى، ابوجعفر محمدبن حسن، المبسوط فی فقه الإمامیه، جلد ‏چهارم، المکتبه المرتضویه لإحیاء الآثار الجعفریه، چاپ سوم، تهران،‏ 1387 ه ق‏.
27- عاملی، محمد بن مکی (شهید اول)، الدروس الشرعیه فی فقه الإمامیه، جلد دوم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه‌ی مدرسین حوزه‌ی علمیه‌ی قم،‏ چاپ دوم‏، قم‏، 1417 ه ق.
28- فاضل لنکرانى، محمد، النکاح،‏ مرکز فقهى ائمه اطهار علیهم السلام‏، چاپ اول‏، قم، 1421 ه ق‏.
29- کاتوزیان، ناصر، حقوق مدنی، خانواده، جلد اول، شرکت سهامی انتشار با همکاری بهمن برنا، چاپ پنجم، تهران، 1378.
30- کاتوزیان، ناصر، حقوق مدنی، قواعد عمومی قراردادها، جلد دوم، شرکت سهامی انتشار با همکاری بهمن برنا، چاپ چهارم، تهران، 1376.
31- کاتوزیان، ناصر، فلسفه حقوق، جلد اول، شرکت سهامی انتشار، چاپ دوم، تهران، 1380.
32- کانت، ایمانوئل؛ مترجم: صانعی دره‌بیدی، منوچهر، ما بعد الطبیعه اخلاق، مبانی مابعدالطبیعی تعلیم حق (فلسفه حقوق)، انتشارت نقش و نگار، چاپ اول، 1380.
33- کلی، جان؛ مترجم: راسخ، محمود، تاریخ مختصر تئوری حقوقی در غرب، انتشارات طرح نو، چاپ اول، 1382.
34- کلینى، ابوجعفر، محمدبن‌ یعقوب، الکافی، جلد ‏پنجم، دارالکتب الإسلامیه، چاپ چهارم‌، تهران، 1407 ه‍ ق.
35- کوه‌کمرى، سیدمحمد‏، کتاب البیع، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‏، چاپ دوم‏، قم، 1409 ه ق‏.
36- گرجی، ابوالقاسم و دیگران، دیات، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، چاپ دوم، 1382.
37- گیلانى، ابوالقاسم (میرزاى قمى)‏، جامع الشتات فی أجوبه السؤالات، جلد‏ چهارم، مؤسسه کیهان‏، چاپ اول‏، تهران‏، 1413 ه ق.
38- مؤمن قمى، محمد، مبانی تحریر الوسیله، جلد ‏اول، نرم افزار جامع فقه اهل بیت.
39- مجموعه قانون مجازات اسلامی، معاونت پژوهش، تدوین و تنقیح قوانین و مقررات ریاست جمهوری، چاپ ششم، تهران، 1384.
40- محمد بن مکى عاملى (شهید اول)‏، القواعد و الفوائد، جلد‏ اول، کتابفروشى مفید، چاپ اول‏، قم، 1400 ه ق. ‏
41- مروج جزائرى، سیدمحمد جعفر، هدى الطالب فی شرح المکاسب، جلد پنجم، مؤسسه دارالکتاب‏، چاپ اول، 1416 ه ق‏.
42- معاونت آموزش قوه قضاییه، مجموعه نظریات مشورتی فقهی در امور کیفری، جلد دوم، معاونت آموزش و تحقیقات قوه قضائیه، مرکز تحقیقات فقهی، چاپ اول، 1382.
43- مغنیه، محمد جواد، الفقه على المذاهب الخمسه، جلد‏ دوم، دارالتیار الجدید- دار الجواد، چاپ دهم، بیروت، 1421 ه ق.
44- مغنیه، محمد جواد، فقه الإمام الصادق علیه السلام، جلد‏ پنجم، مؤسسه انصاریان، چاپ دوم،‏ قم، 1421 ه ق‏‏.
45- منتظرى نجف‌آبادى، حسین‌ على، الأحکام الشرعیه على مذهب أهل البیت علیهم السلام، نشر تفکر، چاپ اول، قم، 1413 ه‍ ق.
46- موسوى‏ خمینى، سید روح‌اللَّه، تحریر الوسیله، جلد دوم، مؤسسه دار العلم‏، چاپ اول‏، قم، بی‌تا‏.
47- موسوى خویى، سیدابوالقاسم‏، المستند فی شرح العروه الوثقى‏، جلد چهارم، نرم‌افزار جامع فقه اهل بیت.
48- موسوى خویى، سیدابوالقاسم‏، مصباح الفقاهه (المکاسب)، جلد ششم، مؤسسه احیاء آثار امام خویی، 1384.
49- موسوى خویى، سیدابوالقاسم‏، موسوعه الإمام الخوئی‏، جلد هفتم، نرم‌افزار جامع فقه اهل بیت.
50- موسوى گلپایگانى، سید محمدرضا، مجمع المسائل، جلد دوم، دارالقرآن الکریم، چاپ دوم، قم، 1409 ه‍ ق.
51- موسوى گلپایگانى، سید محمدرضا‏، هدایه العباد، جلد دوم، دارالقرآن الکریم‏، چاپ اول‏، قم، ‏1413 ه ق.‏
 52- نائینى، میرزا محمد حسین، المکاسب و البیع، جلد ‏دوم، : دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‏،  چاپ  اول، قم، 1413 ه ق.
53- نجفى، محمد حسن بن باقر، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام‏، جلد سی‌ام، دار إحیاء التراث العربی‏، چاپ هفتم،‏ بیروت، بی‌تا.
54- نراقى، احمد، مستند الشیعه فی أحکام الشریعه، جلد نوزدهم، مؤسسه آل‌البیت علیهم السلام‏، چاپ اول‏، قم‏، 1415 ه ق.
55- نراقى، احمد، مستند الشیعه فی أحکام الشریعه، جلد هفدهم، مؤسسه آل‌البیت علیهم السلام‏، چاپ اول‏، قم 1415 ه ق.
56- یزدى، سید محمد کاظم‏، تکمله العروه الوثقى‏، جلد دوم، نرم‌افزار جامع فقه اهل‌بیت.
 
ب- منابع خارجی
57- Glusman David H., Ciociola Gabriel Daniel Martin, Fiduciary Duties and Liabilities: Tax and Trust Accountant's Guide, Publisher: C C H, 2006, section 7.
58- Mueller,Christopher B., Kirkpatrick Laird C., Evidence: Practice Under The Rules, Wolters Kluwer Law & Business, 1995.
59- Ripert, Georges, La Régle Moral Dans Les Obligations Civiles, 4éme édition, paris, 1949.
60- Sanders,John Simcoe,The Law of Pleading and Evidence in Civil Actions; Arranged Alphabetically: With Practical Forms: and the Pleadings and Evidence to Support Them, General Books LLC, December 2009.
61- Tourneau, Philippe, La régle nemo auditur, Paris, L.G.D.J., 1970