استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامیواحد چالوس
چکیده
بسـیاری از اصـطلاحات حقوق اروپایی و فقه اسلامی دارای اشتراک در الفاظ اند؛ بهگونهای تصور میشود تفاوتی در ماهیت آنها وجود ندارد، اما با بررسی دقیق این اصطلاحات و ماهیت آنها میتوان گفت هر یک از این اصطلاحات که مقتبس از مبانی خویش میباشد، دارای مفهومی متفاوت از اصطلاح به ظاهر مشابه است. از این جمله، «اصل برائت» در فقه اسلامی است که از مبانی خدامحورانه تأثیر پذیرفته است و مشترک لفظی آن در حقوق اروپایی، «فرض بیگناهی» میباشد که متأثر از مبانی فردمحورانه است. هر یک از این دو اصطلاح، قلمرو و کارکردهای متفاوتی دارند؛ این نوشتار تفاوت این دو اصطلاح را در موضوعات افراد مورد تکلیف، افراد در برگیرنده، نوع شکیات، قلمرو حق و امتیاز، مرجع وضع تکلیف و نتایج حاصله بررسی مینماید
فروغی، محمدعلی، سیر حکمت در اروپا، تهران: البرز، چاپ چهارم، 1383.
کاتوزیان، ناصر، فلسفه حقوق، جلد سوم، تهران: شرکت سهامی انتشار، چاپ نخست، 1377.
گرجی، ابوالقاسم، مقالات حقوقی، جلد نخست، تهران: دانشگاه تهران، چاپ سوم، 1378.
لطفی خاچکی، سیروس، اصل برائت و اعمال آن در حقوق موضوعه کیفری ایران، تهران: پایاننامهی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، 1379.
محقق داماد، مصطفی، قواعد فقه بخش قضایی، تهران: علوم اسلامی، چاپ چهارم، 1387.
محمدی، ابوالحسن، قواعد فقه، تهران: میزان، چاپ نهم، 1385.
محمدی، ابوالحسن، مبانی استنباط حقوق اسلامی، تهران: دانشگاه تهران، چاپ دهم، 1377.
مشکینی، علی، اصطلاحات الاصول و معظم ابحاثها، قم: الهادی، چاپ چهارم، 1376.
مظفر، محمدرضا، اصول فقه، جلد سوم، قم: حقوق اسلامی، چاپ دوم، 1387.
ولایی، عیسی، فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول، تهران: نی، چاپ نخست، 1374.
Amos, J. Peaslee, Constitutions of Nations, Volume, Third edition, reprinted in Netherlands, 1974.
Campell, Henry, Black’s Law Dictionary, 6th, USA, West Publisher, 1991.
Guinchard, Andreg, Laqualite de Parite a Lintruction en Drorit (s-edersl) America net Francais, in Rev, Desciene Crimindleetde Droitpenal, Copare, No. 3, 1997.
Kant, Immanuel, Groundwork of the Metaphysic of Morals, Trans by H. J. Pato, London: Hutchinson, 1948.
Tadros, Victor; Tierney, Stephen, The Presumption of Innocence and The Human Rights Act, The Modern Law Review, Limited, Black Well Publishing, 2004.