ORIGINAL_ARTICLE
مبانی نظری صلاحیت فراسرزمینی دولت از منظر حقوق بینالملل عمومی
صلاحیت، یکی از عناصر ذاتی حاکمیت بر سرزمین است. توسعهی منافع دولتها به ورای مرزهای سرزمینی به پذیرش معیارهایی برای اعمال صلاحیت به طور فراسرزمینی منجر شده است. صلاحیتهای فراسرزمینی در سه سطح قانونی، قضایی و اجرایی قابل شناساییاند. میزان مشروعیت این صلاحیتها بر حسب نگرش تاریخی، فلسفی و مفهومی به صلاحیت در حقوق بینالملل عمومی متفاوت خواهد بود. با بررسی متون حقوق بینالمللی میتوان نظرات موافق و مخالف مشروعیت صلاحیتهای فراسرزمینی را مشاهده کرد. با این حال حتی موافقان صلاحیت فراسرزمینی، منکر تبعات نامطلوب این صلاحیت نیستند؛ از همین رو، ارائهی راهحلی برای مسألهی صلاحیت فراسرزمینی، امری ضروری است. راهحلهای پیشنهادی برای حل معضلات ناشی از این صلاحیت عبارتند از «صلاحیت فراسرزمینی بینالمللی» و «صلاحیت جهانی تعدیلشده» به جای صلاحیت فراسرزمینی قضایی و «حقوق فراملی» و «دکترین تضمین قانونی متقابل» به جای صلاحیت فراسرزمینی قانونی.
https://www.jlj.ir/article_11068_9761477c786660412fa6a58ee23f1073.pdf
2011-12-01
9
52
10.22106/jlj.2011.11068
صلاحیت
صلاحیت فراسرزمینی
حقوق بینالملل خصوصی
حقوق بینالملل عمومی
مبانی حقوق بینالملل
صلاحیت فراسرزمینی بینالمللی
سیدیاسر
ضیایی
yaserziaee@gmail.com
1
دانشجوی دکتری حقوق بین الملل عمومی، دانشگاه علامه طباطبایی
AUTHOR
الف: فارسی
1
1- ایرانپور، فرهاد، نظام حقوقی حاکم بر قراردادهای تجاری بینالمللی: تحول از «نظامهای حقوق ملی»به سوی «نظام حقوق فراملی»، تهران، انتشارات شهر دانش، 1390.
2
2- باقری، محمود، «حدود آزادی طرفین دعوا در تعیین صلاحیت قضایی بینالمللی: جایگاه داوری تجاری بینالمللی»، فصلنامهی حقوق، دورهی 37، شمارهی 3، 1386.
3
3- بریژیت، استرن، «تکاپو در جهت جهانیکردن حقوق؟ قانون هلمزـ برتون و داماتو ـ کندی»، مترجم: ابراهیم بیگزاده، مجلهی حقوقی بینالمللی، شمارهی 20، 1375.
4
4- تسون، فرناندو، تئوری حقوق بینالملل کانت، مترجم: بابک وثوقی، در محمود باقری، مکاتب فلسفی در حقوق بینالملل، تهران، انتشارات میزان، 1388.
5
5- تسون، فرناندو، فلسفه حقوق بینالملل، مترجم: محسن محبی، تهران، نشر شهر دانش، 1388.
6
6- توینینگ، ویلیام، جهانی شدن و فلسفه حقوق: برخی استلزامات ملی، مترجم: ویکتور بارین چهاربخش، در محمود باقری، مکاتب فلسفی در حقوق بینالملل، تهران، انتشارات میزان، 1388.
7
7- حسیبی، بهآذین، دولت و سرمایهگذاران خارجی: استانداردهای بینالمللی، تهران، نشر شهر دانش، 1390.
8
8- دریسن، ام. جی. تی.، «صلاحیت بینالمللی و شناسایی و اجرای احکام خارجی در دعاوی مالکیتهای فکری»، مترجم: باقر انصاری، مجلهی پژوهشهای حقوقی، شمارهی 3، 1382.
9
9- فروغی، فضلالله، «منشاء و ماهیت حقوقی اصل صلاحیت جهانی»، مجلهی مطالعات حقوقی دانشگاه شیراز، دورهی اول، شمارهی سوم، 1388.
10
10- لاگارد، پل، «حقوق بینالملل خصوصی نوین در زمینه قراردادها پس از لازم الاجرا شدن کنوانسیون رم 19 ژوئن 1980»، مترجم: محمد اشتری، مجلهی حقوقی بینالمللی، شمارهی 20، 1375.
11
11- مدنی، سیدضیاء، «التزام بینﺍلمللی دولت به رعایت حقوق بشر: مقید به مکان؟»، مجلهی حقوقی بینالمللی، شمارهی 38، 1387.
12
12- مهرن، آرتور ت. ون، «تدوین کنوانسیونی جهانی درباره صلاحیت قضایی بینالمللی و آثار و احکام خارجی»، مترجم: فرهاد خمامی زاده، مجلهی حقوق و الهیات، شمارهی 2، 1380.
13
13- ویرالی، میشل، «تفکری بر تئوری حقوق فراملی»، مترجم: ناصر صبحخیز، مجلهی حقوقی بینالمللی، شمارهی 3، 1364.
14
ب: انگلیسی
15
1- Akehurst, Michael, Jurisdiction in International Law, British Yearbook of International Law, No. 46, 1974.
16
2- Berman, Paul Schiff, The Globalization of Jurisdiction, 2002
17
available at www.aals.org/profdev/civpro/berman2.pdf
18
3- Blakesley, Christopher L.; Stigall, Dan E, The Myopia of U.S. v. Martinelli: Extraterritorial Jurisdiction in The 21st Century, George Washington International Law Review, Vol. 39, 2007.
19
4- Blakesley, Christopher L., International Law Principles Governing the Extraterritorial Application of Criminal Law, ASIL Proceedings, 1991.
20
5- Borchard, Edwin, Extraterritorial Confiscations, The American Journal of International Law, Vol. 36, No. 2, 1942.
21
6- Bowett, D. W., Jurisdiction: Changing Patterns of Authority Over Activities and Resources, British Yearbook of International Law, No. 53, 1983.
22
7- Clark, Jeffrey J., Act of State Doctrine - Extraterritoriality Exception - Lack of Effect on American Interests Prevents Owners of Property Confiscated on Foreign Soil from Collecting Debt Owed by American Corporations, F. & H.R. Farman- Farmaian Consulting Engineers Firm V. Harza Engineering Co., 882 F.2d 281 (7th Cir.1989), Suffolk Transnational Law Journal, 1990.
23
8- Clermont, Kevin M., Exorbitant Jurisdiction, Maine Law Review, Vol. 58, No. 2, 2006.
24
9- Coughlan, Steve and others, Global Reach, Local Grasp: Constructing Extraterritorial Jurisdiction In the Age of Globalization, Canadian Journal of Law and Technology, No. 6, 2007.
25
10- Deva, Surya, Acting Extraterritorially to Tame Multinational Corporations for Human Rights Violations: Who Should ‘Bell the Cat’?, Melbourne Journal of International Law, Vol. 5, No. 1, 2004.
26
11- Edwards, Richard W., Extraterritorial Application of the U.S. Iranian Assets Control Regulations, The American Journal of International Law, Vol. 75, No. 4, 1981.
27
12- Evans, M., International Law, Oxford University Press, 2006.
28
13- Falvey, R. E.; Lloyd, P. J., An Economic Analysis of Extraterritoriality, Center for Research on Globalisation and Labour Markets, School of Economics, University of Nottingham (UK), Research Paper 99/3, 1999.
29
14- Gathii, James, Imperialism, Colonialism and International Law, Buffalo Law Review, No. 54, 2007.
30
15- Hague Academy of International Law, Recueil Des Cours: Collected Courses of the Hague Academy of International Law, Martinus Nijhoff Publishers, 1985.
31
16- Halpern, Joseph, Exorbitant Jurisdiction and Brussels Convention: Toward a Theory of Restraint, Yale Journal of World Public Order, No. 9, 1999.
32
17- Harvard University, Developments in the Law Extraterritoriality, Harvard Law Review, Vol. 124, 2011.
33
18- Heit, Helmut, Western Identity, Barbarians and the Inheritance of Greek Universalism, The European Legacy, Vol. 10, No. 7, 2005.
34
19- Higgins, Rosalyn, Allocating Competence: Jurisdiction, General Course on Public International Law, No. 5, Chapter IV, 1999.
35
20- Hill, Jonathan, The Exercise of Jurisdiction in Private International Law, Patrick Capps and others, Asserting Jurisdiction: International and European Legal Perspectives, Hart Publishing Oxford And Portland, Oregon, 2003.
36
21- International Bar Association, Report of the Task Force on Extraterritorial Jurisdiction, 2008.
37
available at: www.ibanet.org
38
22- Kontorovich, Eugene, A Positive Theory of Universal Jurisdiction, 2004.
39
available at: http://law.bepress.com/expresso/eps/211
40
23- Layton, Alexander; Angharad, M. Parry, Extraterritorial jurisdiction - European responses (Transatlantic Business Transactions: Choice of Law, Jurisdiction, and Judgment), Houston Journal of International Law, 2004.
41
24- Lowe, A. Vaughan, US Extraterritorial Jurisdiction: The Helms-Burton and D’Amato Acts, The International and Comparative Law Quarterly, Vol. 46, No. 2, 1997.
42
25- Lowe, V., The Problems of Extraterritorial Jurisdiction: Economic Sovereignty and the Search for a Solution, The International and Comparative Law Quarterly, Vol. 34, No. 4, 1985.
43
26- Lowenfeld, Andreas F., U.S. Law Enforcement Abroad: The Constitution and International Law, American Journal of International Law, No. 83, 1989.
44
27- Madeline H. Morris, Universal Jurisdiction in a Divided World: Conference Remarks, New England Law Review, Vol. 35, No. 2, 2001.
45
28- Maier, Harold G.; McCoy, Thomas R., A Unifying Theory for Judicial Jurisdiction and Choice of Law, American Journal of Comparative Law, No. 39, 1991.
46
29- Mann, F. A., Legislative Jurisdiction, The Doctrine of International Jurisdiction in International Law, Studies in International Law, No. 9, 1964
47
30- Mann, F.A., The Doctrine of Jurisdiction Revisited after Twenty Years, Recueil des Cours de l’Academie de Droit International, No. 186, 1984.
48
31- Meessen, Karl M, Antitrust Jurisdiction under Customary International Law, American Journal of International Law, No. 78, 1984.
49
32- Meessen, Karl M., Customary International Law, in Extraterritorial Jurisdiction In Theory and Practice, Kluwer Law International, 1996.
50
33- Mehren, Arthur Taylor Von, Adjudicatory Jurisdiction: General Theories Compared and Evaluated, Boston University Law Review, No. 63, 1983.
51
34- Meng, Werner, Extraterritorial Effect of Administrative, Judicial and Legislative Acts, in Rudolf Bernhardt, Encyclopedia of Public International Law, Vol. 10, 1981.
52
35- Moore, John B., Report on Extraterritorial Crime and the Cutting Case, U.S. Foreign Relations, 1887.
53
36- Parrish, Austen L., Reclaiming International Law from Extraterritoriality, Minnesota Law Review, No. 93, 2009.
54
37- Raymond, John M., The Exercise of Concurrent International Jurisdiction: “Move with Circumspection Appropriate”, Boston College Law Review, Vol. 8, No. 4, 1967.
55
38- Reese, Willis L. M; Harfield, Henry, Extraterritorial Application of Law—General Principles, The American Journal of International Law, Vol. 64, No. 4, 1970.
56
39- Reisman, W. Michael, Jurisdiction in International Law, Ashgate Publishing, 1999.
57
available at: http://cjlt.dal.ca/vol6_no1/coughlan.pdf
58
40- Ryngaert, Cedric, The Limits of Substantive International Economic Law: In Support of Reasonable Extraterritorial Jurisdiction, Working Paper, 2006
59
availabale at: http:// www.law.kuleuven.be/ iir/ nl/ onderzoek / wp / WP99e.pdf
60
41- Ryngaert, Cedric, Jurisdiction in International Law, Oxford Monographs In International Law, Oxford University Press, 2008.
61
42- Scobbie, Iain, New Wine in Old Bottles or Old Wine in New Bottles or only Old Wine in Old Bottles? Reflections on the Assertion of Jurisdiction in Public International Law, in Assering Jurisdiction: International and European Legal Approaches, Patrick Capps and others, Asserting Jurisdiction: International and European Legal Perspectives, Hart Publishing Oxford And Portland, Oregon, 2003.
62
43- Shaw, M., International Law, Cambridge University Press, 2008.
63
44- Stokes, Isaac N. P., Limits Imposed By International Law on Regulation of Extraterritorial commercial Activity, The American Journal of International Law, Vol. 64, No. 4, 1970.
64
45- Strauss, Andrew L., Beyond National Law: The Neglected Role of the International Law of Personal Jurisdiction in Domestic Court, Harvard International Law Journal, No. 38, 1995.
65
availabale at: http://www.law.kuleuven.be/iir/nl/onderzoek/wp/WP99e.pdf
66
46- Trachtman, Joel P., International Economic Law Revolution, Pennsylvania Journal of International Economic Law, No. 33, 1996
67
47- Trapalis, Vicki, Extraterritorial Jurisdiction: A Step towards Eradicating the Trafficking of Women into Greece for Forced Prostitution, Golden Gate University Law Review, Volume 32, Issue 2, 2002.
68
48- Wallace, Rebecca M. M., International Law, Thomson Publisher, 2005.
69
49- Yntema, Hessel E., The Historic Bases of Private International Law, American Journal of Comparative Law, No. 2, 1953.
70
50- Zerk, Jennifer A., Extraterritorial Jurisdiction: Lessons for the Business and Human Rights Sphere from Six Regulatory Areas, A report for the Harvard Corporate Social Responsibility Initiative to help inform the mandate of the UNSG’s Special Representative on Business and Human Rights, Working Paper No. 59, 2010.
71
available at: http://www.worldtradelaw.net/articles/trachtmanrevolution.pdf
72
ج: اسناد
73
1- ICJ Reports, Case concerning Barcelona Traction, light and Power Co. Ltd., 1970.
74
2- Inter-American Juridical Committee, Resolution on The Opinion of The Inter.-American Juludical Committee In Fulfilment Of Resolution Ag/Doc. 3375/96 of The General Assembly of The Organization of American States, Entitled “Freedom of Trade and Invesrment In The Hemisphere”, CJI/RES.II-14/96 105.
75
3- P.C.I.J. Rep., Lotus (France v. Turkey), 1927.
76
4- European Court of Human Rights, Bankovic and others v. Belgium and 16 other Contracting States, Application No. 52207/99, December 12, 2001.
77
ORIGINAL_ARTICLE
اصل حسننیت و پیامدهای آن در دورهی پیشقراردادی؛ با مطالعهی تطبیقی در حقوق انگلیس و فرانسه
پذیرش اصل حسننیت در دورهی پیشقراردادی، پیامدهایی را به دنبال خواهد داشت. رعایت این اصل اقتضا میکند که طرفین در مرحلهی گفتگوهای مقدماتی برای رسیدن به هدف مشترک، در نهایت صداقت، جدیت و شفافیت با یکدیگر همکاری داشته و به ارائهی اطلاعات بپردازند و ضمن رعایت رازداری نسبت به اطلاعات محرمانهی طرف مقابل و عدم مذاکرهی موازی، منافع یکدیگر را محترم بشمارند. قوانین موضوعهی ایران در پذیرش اصل مذکور به عنوان یک قاعدهی کلی تصریحی ندارد. اگرچه میتوان از ملاک مادهی 8 قانون مسئولیت مدنی و سایر مقررات موجود، لزوم رعایت حسننیت در اجرای کلیهی حقوق و تکالیف و در تمام حوزهها از جمله دورهی پیشقراردادی را به شیوهی استقراء اثبات کرد، اما این شیوه جامعهی حقوقی را در پذیرش این اصل به عنوان یک قاعدهی کلی مجاب نخواهد کرد. لذا با در نظر داشتن ضرورتهای اجتماعی و اقتصادی، حقوق ایران باید در مسیر پذیرش صریح این اصل قرار گیرد.
https://www.jlj.ir/article_11069_e6fd504474c45e0c96dd1acb47609d04.pdf
2011-12-01
53
87
10.22106/jlj.2011.11069
اصل حسننیت
تعهد به ارائهی اطلاعات
رازداری
عدم مذاکرهی موازی
جدیت و شفافیت در گفتگوهای مقدماتی
علیرضا
باریکلو
1
عضو هیأت علمی دانشگاه تهران (پردیس قم)
AUTHOR
سیدعلی
خزایی
2
دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه تهران(پردیس قم)
AUTHOR
الف: فارسی
1
1- ابراهیمی، یحیی، «مطالعه تطبیقی مفهوم و آثار حسننیت در انعقاد، تفسیر و اجرای قرارداد»، مجلهی حقوقی بینالمللی، شمارهی 41، 1388.
2
2- اشمیتوف، کلایوم ام.، حقوق تجارت بینالملل، مترجم: بهروز اخلاقی، فرهاد امام، سید محمد اسبقی، امیرحسین طیبیفرد و اسماعیل همتدوست، جلدهای اول و دوم، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، 1378.
3
3- اصغری آقمشهدی، فخرالدین؛ ابوئی، حمیدرضا، «حسننیت در انعقاد قرارداد در حقوق انگلیس و ایران، اندیشههای حقوق خصوصی»، شمارهی 12، بهار و تابستان 1387.
4
4- امیری قائممقامی، عبدالمجید، حقوق تعهدات (کلیات حقوق تعهدات- وقایع حقوقی)، جلد اول، تهران، نشر میزان، 1378.
5
5- امیری قائممقامی، عبدالمجید، حقوق تعهدات (اعمال حقوقی- تشکیل عقد)، جلد دوم، تهران، نشر میزان، 1378.
6
6- انصاری، علی، تئوری حسننیت در قراردادها، تهران، انتشارات جنگل، 1388.
7
7- اوصیاء، پرویز، «تدلیس: مطالعه تطبیقی در حقوق فرانسه، انگلیس، اسلام و ایران»، تحولات حقوق خصوصی، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم، 1371.
8
8- بابایی، ایرج، حقوق بیمه، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، چاپ اول، 1385.
9
9- جعفرزاده، میرقاسم؛ سیمایی صراف، حسین، «حسننیت در قراردادهای بینالمللی: قاعدهای فراگیر یا حکمی استثنائی»، مجلهی تحقیقات حقوقی، شمارهی 41، 1384.
10
10- جعفری لنگرودی، محمدجعفر، دایرهالمعارف حقوق مدنی و تجارت، جلد اول، تهران، بنیاد راستاد، 1356.
11
11- جعفری لنگرودی، محمدجعفر، دوره حقوق مدنی: حقوق تعهدات، جلد اول، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1369.
12
12- حاجیپور، مرتضی، بررسی تطبیقی اصل حسننیت در حقوق قرارداد، رسالهی دکتری، دانشکدهی حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، 1388.
13
13- خزاعی، حسین، حقوق تجارت، جلد سوم، نشر قانون، چاپ اول، 1385.
14
14- داکسبری، رابرت، مروری بر حقوق قراردادها در انگلستان، ترجمه و توضیح: حسین میرمحمد صادقی، تهران، نشر حقوقدان، 1377.
15
15- دیلمی، احمد، حسننیت در مسئولیت مدنی، رسالهی دکتری، دانشکدهی حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، 1388.
16
16- دیلمی، احمد، حسننیت در مسئولیت مدنی، تهران، نشر میزان، 1389.
17
17- ژوردن، پاتریس، تحلیل رویه قضایی در زمینه مسئولیت مدنی، ترجمه و تحقیق: مجید ادیب، تهران، نشر میزان، چاپ اول، 1382.
18
18- ستوده تهرانی، حسن، حقوق تجارت، جلد سوم، تهران، نشر دادگستر، 1374.
19
19- شهیدی، مهدی، حقوق مدنی: تشکیل قراردادها و تعهدات، جلد اول، تهران، نشر حقوقدان، 1377.
20
20- شهیدی، مهدی، حقوق مدنی: آثار قراردادها و تعهدات، جلد سوم، تهران، انتشارات مجد، 1382.
21
21- عابدیان، میرحسین؛ خروشی، عبدالعظیم، «تعهدات پیشقراردادی بیمهگر و جای خالی آن در لایحه بیمه تجاری»، مجلهی تحقیقات حقوقی، شمارهی 50، پاییز و زمستان 1388.
22
22- عدل (منصورالسلطنه)، مصطفی، حقوق مدنی، انتشارات بحرالعلوم، 1373.
23
23- فخاری، امیرحسین، «تاریخ صدور چک چه تاریخی است؟»، مجلهی تحقیقات حقوقی، شمارهی 36-35، 1381.
24
24- قاسمی حامد، عباس، «حسننیت در قرارداد؛ مبنای تعهد به درستکاری و تعهد به همکاری در حقوق فرانسه»، مجلهی تحقیقات حقوقی، شمارهی 46، پاییز و زمستان 1386.
25
25- قاسمی حامد، عباس، «متخصص: متعهد ارائه اطلاعات به مصرفکننده در حقوق فرانسه»، مجلهی تحقیقات حقوقی، شمارهی 49، بهار و تابستان 1388.
26
26- قاسمی حامد، عباس، «مروری اجمالی بر نظریه تعهد به دادن اطلاعات در قرارداد از دیدگاه حقوق فرانسه»، مجلهی کانون وکلا، شمارهی 10، 1375.
27
27- کاتوزیان، ناصر، حقوق مدنی: ایقاع، تهران، مؤسسهی نشر یلدا، چاپ اول، 1370.
28
28- کاتوزیان، ناصر، حقوق مدنی: عقود اذنی- وثیقههای دین، تهران، شرکت سهامی انتشار، 1378.
29
29- کاتوزیان، ناصر، حقوق مدنی: قواعد عمومی قراردادها، جلد اول، تهران، انتشارات بهنشر، 1364.
30
30- کاتوزیان، ناصر، حقوق مدنی: قواعد عمومی قراردادها، جلد سوم، تهران، انتشارات بهنشر، 1368.
31
31- کاتوزیان، ناصر، حقوق مدنی: قواعد عمومی قراردادها، جلد پنجم، تهران، انتشارات بهنشر، 1369.
32
32- کاتوزیان، ناصر، حقوق مدنی، معاملات معوض- عقود تملیکی، تهران، انتشارات بهنشر، 1363.
33
33- کامیار (کارکن)، محمدرضا، گزیده آراء دادگاههای حقوقی، تهران، نشر حقوقدان، 1376.
34
34- کاویانی، کوروش، اصل عدم قابلیت استناد به ایرادات در مقابل دارنده با حسننیت سند تجاری، رسالهی دکتری، دانشکدهی حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، 1377.
35
35- کاویانی، کوروش، حقوق اسناد تجارتی، نشر میزان، 1383.
36
36- کوتس، هاین، حقوق قراردادها در اروپا، جلد اول، چاپ اول، 1385.
37
37- محسنی، حسن، «اصل حسننیت در حقوق ایران با مطالعه تطبیقی»، مجلهی حقوق تطبیقی، شمارهی 1، بهار و تابستان 1385.
38
38- موسوی بجنوردی، سیدمحمد، «قاعده اقدام»، فصلنامهی دیدگاههای حقوقی، شمارهی 2، تابستان 1375.
39
39- نوری، محمدعلی؛ نخجوانی، رضا، حقوق تجارت الکترونیک، تهران، کتابخانهی گنج دانش، 1382.
40
ب: عربی
41
1- انصاری، مرتضی، المکاسب، جلد دوم، انتشارات دهاقانی، 1372.
42
2- جبعی عاملی، زینالدین بن علی، مسالک الافهام الی تنقیح شرایع الاسلام، جلد سوم، 1414.
43
3- حسینیعاملی، سیدمحمدجواد، مفتاحالکرامه فی شرح قواعد العلامه، جلدهای دهم و شانزدهم، دارالتراث، 1418.
44
4- حلی، جعفر بن حسن (محقق حلی)، شرایعالاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، جلد دوم، چاپ سنگی، بی جا، 1408.
45
5- نوری طبرسی، حسین، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، جلد سیزدهم، مؤسسهی آلالبیت لإحیاء التراث، 1408.
46
ج: انگلیسی
47
1- Bennett, Howard N., Statements of Fact and Statements of Belief in Insurance Contract Law and General Contract Law, The Modern Law Review, Vol. 61, November 1998.
48
2- Bloemendal, Lan, Pre-contractual Negotiations and Legal Obligations, Seminar in Law Society House, Queensland Law Society, 12 June 2003.
49
3- Brownsword, Roger, Individualism, Cooperativism and an Ethic for European Contract Law, The Modern Law Review, Vol. 64, July 2001.
50
4- Busch, Danny and others, The Principles of European Contract Law and Dutch Law: A Commentary, Kluwer Law International, 2002.
51
5- Cartwright, John; Hesselink, Martijn, Pre-contractual Liability in European Private Law, Cambridge University Press, 2009.
52
6- Dietrich, Joachim, Classifying Pre-contractual Liability: A comparative Analysis, Legal Studies, Vol. 21, 2001.
53
7- Farnsworth, E.A., Pre-contractual Liability and Preliminary Agreements: Fair Dealing and Failed Negotiations, Columbia Law Review, Vol. 87, 1987.
54
8- Florence, Caterini, Pre-contractual Obligations in France and the United States, LLM Thesis, University of Georgia, School of Law, 2005.
55
9- Garner, Bryan A., Black’s Law Dictionary, 8th edition, Thomson Dublication, 2004.
56
10- Giliker, Paula, A Role for Tort in Pre-contractual Negotiations? An Examination of English, French and Canadian Law, International and Comparative Law Quarterly (ICLQ), Vol. 52, 2003.
57
11- Giliker, Paula, Pre-contractual Liability in English and French Law, Kluwer Law International, 2002.
58
12- Kessler, Friedrich; Fine Edith, Culpa in Contrahendo, Bargaining in Good Faith and Freedom of Contract: A comparative Study, 77 Harward Law Review, 1963-64.
59
13- Kötz, Hein, Pre-contractual Duties of Disclosure: A Comparative and Economic Perspective, European Journal of Law and Economics, Vol. 9, No. 1, 2000.
60
14- Kucher, Alyona, Pre-contractual Liability: Protecting the rights of the parties engaged in negotiations, NYU- Paper. Doc, May 2004.
61
15- Lando, Ole; Hugh, Beale, Principles of European Contract Law, Kluwer Law International, 2000.
62
16- Mussy, Alberto M., The Good Faith Principle in contract Law and Pre-contractual Duty to Disclose: Comparative analysis of new differences in Legal Cultures, Paper Provided by ICER (International Centre for Economic Research) in its Series, No. 19, 2000.
63
17- O’Connor, J.F., Good Faith in English Law, Dartmouth Publishing Company Limited, 1990.
64
18- Pettinelli, Avv. Cristiano, Good Faith in Contract Law: Two paths, two Systems, the need for harmonization, Diritto & Diritti, Rivista giuridica pubblicata su Internet, inserito il 11/10/2005.
65
19- Powers, Paul, Defining the Indefinable: Good Faith and the United Nations Convention on Contracts for the International Sale of Goods, Journal of Law and Commerce, Vol. 18, 1999.
66
20- Schlechtriem, Peter, Commentary on the UN Convention on Contracts for the International Sale of Goods, Clarendon Press, Oxford, 1998.
67
21- Smith, J.C., Smith and Thomas, A Casebook on Contract, Sweet and Maxwell, 1992.
68
22- Tetley, William, Good Faith in Contract: Particularly in the Contracts of Arbitration and Chartering, Mc Gill University, 2004.
69
23- Treitel, Guenter, The Law of Contract, Sweet and Maxwell, 1999.
70
24- UNCITRAL Convention 1988 on International Bills of Exchange and International Promissory Notes.
71
25- United Nations Convention on Contracts for the International Sale of Goods.
72
د: فرانسه
73
1- Saleilles, Raymond, De la Responsabilité Précontractuelle, 6 Revue Trimestrielle de Droit Civil, 1907.
74
2- Vanel, Marguerite, Bonne Foi, in: Encyclopédie Juridique, Répertoire de Droit Civil, 1984. No.3.
75
ORIGINAL_ARTICLE
هرزهنگاری در حقوق کیفری ایران
هرزهنگاری به معنی ارائهی صحنههای آشکار جنسی در یک اثر ادبی یا هنری، پدیدهای است که به لحاظ پیامدهای مخرب بیشمار بر عفت و اخلاق عمومی و فردی و نیز کانون خانواده، در قوانین بسیاری از کشورها جرمانگاری شده است. در حقوق کیفری ایران نیز برخی رفتارهای مرتبط با هرزهنگاری، در صورت جمع سایر شرایط مربوط به مرتکب، بزهدیده، دریافتکنندهی آثار، موضوع جرم، وسیلهی ارتکاب و نیز در فرض وجود عنصر روانی لازم، جرمانگاری شده است؛ مشروط بر اینکه اعمال مذکور برای مقاصد علمی یا هر مصلحت عقلایی دیگری انجام نشده باشند. عمده مجازاتهایی که برای این جرایم در نظر گرفته شده، عبارتاند از شلاق، حبس، جزای نقدی و محرومیت از حقوق اجتماعی؛ اما در برخی موارد قانونگذار به قضات این اختیار را داده است که عمل مرتکب را از مصادیق افساد فیالارض تلقی کرده و حکم به اعدام صادر نمایند. این نوشتار، به منظور صیانت بیشتر جامعه از گزند هرزهنگاری از یک سو و صیانت بیشتر حقوق شهروندان و متهمان از سوی دیگر ضرورت تدوین قانون جامع هرزهنگاری و نسخ قوانین پراکنده و معارض فعلی و ابهامزدایی از آنها را آشکار میسازد.
https://www.jlj.ir/article_11070_da744a7a3c5f5797e2ff07738cec2ca0.pdf
2011-12-01
89
121
10.22106/jlj.2011.11070
هرزهنگاری
مبتذل
مستهجن
إفساد فی الارض
منافی عفت
صور قبیحه
محمدجعفر
حبیب زاده
habibzam@yahoo.com
1
استاد حقوق کیفری و جرم شناسی دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
حامد
رحمانیان
2
دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
الف: فارسی
1
1- حبیبزاده، محمدجعفر، محاربه در حقوق کیفری ایران، تهران، انتشارات دانشگاه تربیت مدرس، چاپ اول، 1379.
2
2- رحمانیان، حامد، سیاست جنایی تقنینی ایران و فرانسه در قبال هرزهنگاری، تهران، دانشگاه امام صادق (ع)؛ پایاننامهی کارشناسی ارشد حقوق کیفری و جرمشناسی، 1388.
3
3- شکری، رضا؛ سیروس، قادر، قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی، تهران، نشر مهاجر، چاپ چهارم، 1384.
4
4- صندوق کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) در ایران، پیماننامه حقوق کودک (به انضمام دو پروتکل اختیاری)، تهران، انتشارات امیرکبیر، 1386.
5
5- معاونت آموزش قوهی قضاییه، رویه قضایی ایران در ارتباط با دادگاههای عمومی جزایی، جلد دوازدهم، تهران، نشر جنگل، چاپ اول، 1387.
6
6- میرمحمدصادقی، حسین، جرایم علیه اشخاص، تهران، نشر میزان، چاپ دوم، 1387.
7
7- ولیدی، محمدصالح، حقوق جزای اختصاصی (جرایم علیه عفت و اخلاق عمومی و حقوق و تکالیف خانوادگی)، تهران، انتشارات امیرکبیر، چاپ دوم، 1383.
8
ب: انگلیسی
9
1- Conte, Pholippe et les autres, Droit Pénal Spécial, Paris, Dalloz, 14th edition, 2008.
10
2- Dressler, Joshua (Editor in Chief), Encyclopedia of Crime & Justice, USA, Macmillan, V. 3, 2002.
11
3- Herring, Jonathan, Criminal Law Statutes, London, Routledge, 2011.
12
4- Linz, Daniel, “Pornography, Effects of Exposure to.”, Encyclopedia of Psychology and Law, SAGE Publications, 2007.
13
5- Lovell, Jarret S, “Obscenity And Pornography.” Encyclopedia of Crime and Punishment, SAGE Publications, 2002.
14
6- Suarez, Alicia E., “Pornography” Encyclopedia of Social Problems, SAGE Publications, 2008.
15
ORIGINAL_ARTICLE
قلمرو قرارداد و حقوق کیفری
به هنگام ورود قرارداد به حقوق کیفری، قواعد هر دو، دچار تردید میشود؛ گوییکه برای پیوند، هم کفو نیستند و نمیتوانند در کنار یکدیگر زندگی نمایند. حقوقدان جزایی، ایراد میکند که تحلیلهای مدنی را بیسبب نباید وارد حوزهی جزایی نمود و حقوقدان مدنی معتقد است که قرارداد، پایهی روابط است و اگر حق و تعهدی مورد حمایت نباشد، زمینه برای دخالت حقوق کیفری نیز فراهم نخواهد شد. برای از بین بردن این شقاق، میتوان حَکَمی را برگزید و به رأی او تسلیم شد. این حَکَم، «اصل استقلال حقوق کیفری» است که جاذبه و دافعهی همزمان دارد. اصلی که توسعهی بیرویهی حقوق کیفری از یک سو و توسل بیرویه به اصل برائت را از سوی دیگر، ممنوع میسازد. شاید بتوان گفت که قواعد قراردادی، در حقوق کیفری، حتی به عنوان اصل نیز رعایت نخواهند شد و تنها باید با توجه به اهداف، خصایص و مبانی ویژهی حقوق کیفری تفسیر شوند. این نوشتار برخی از نتایج پیوند قرارداد و حقوق کیفری را نشان میدهد.
https://www.jlj.ir/article_11071_8d8bf145d72b404b10c4b86a1d7aafcd.pdf
2011-12-01
123
155
10.22106/jlj.2011.11071
حقوق کیفری
حقوق مدنی
قرارداد
جرم
استقلال حقوق کیفری
عبدالله
خدابخشی
khodabakhshi@gmail.com
1
دکتری حقوق خصوصی، رئیس دادگاه عمومی حقوقی مشهد
AUTHOR
الف: منابع فارسی
1
1- خدابخشی، عبدالله، استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری، تهران، انتشارات فکرسازان، چاپ اول، 1384.
2
2- خدابخشی، عبدالله، تمایز بنیادین حقوق مدنی و حقوق کیفری، مؤسسهی مطالعات و پژوهشهای حقوق شهر دانش، چاپ اول، 1389.
3
3- زراعت، عباس، حقوق جزای اختصاصی تطبیقی -2، جرایم علیه اموال و مالکیت، تطبیق در قانون جزای فرانسه، لبنان، اردن و ایران، تهران، انتشارات ققنوس، چاپ اول، 1385.
4
4- شهیدی، مهدی، تشکیل قراردادها و تعهدات، تهران، نشر حقوقدان، چاپ اول، 1377.
5
5- صانعی، یوسف، استفتاآت قضایی، جلد نخست، تهران، نشر میزان، چاپ اول، 1384.
6
6- فلچر، جورج پی، مفاهیم بنیادین حقوق کیفری، مترجم: سیدمهدی سیدزادهثانی، انتشارات دانشگاه علوم اسلامی رضوی، چاپ اول، 1384.
7
7- قربانی، فرج الله، مجموعه آراء وحدت رویه دیوان عالی کشور، جزایی، انتشارات فردوسی، چاپ دوم، 1383.
8
8- کاتوزیان، ناصر، قواعد عمومی قراردادها، جلد دوم، شرکت سهامی انتشار با همکاری بهمن برنا، چاپ چهارم، 1376.
9
9- کاتوزیان، ناصر، حقوق مدنی، معاملات معوض- عقود تملیکی، شرکت سهامی انتشار با همکاری بهمن برنا، چاپ ششم، 1376.
10
10- کاتوزیان، ناصر، فلسفه حقوق منطق حقوق، جلد سوم، شرکت سهامی انتشار، چاپ اول، 1377.
11
11- کاتوزیان، ناصر، قواعد عمومی قراردادها، جلد اول، شرکت سهامی انتشار با همکاری بهمن برنا، چاپ سوم، 1374.
12
12- گلدوزیان، ایرج، «لزوم عقد امانت قانونی یا قراردادی برای تحقق جرم سوءاستفاده از سفیدامضاء یا سفید مهر»، فصلنامهی پژوهشی، تحلیلی و آموزشی مجد، سال اول، شمارهی اول، تابستان 1386.
13
13- لوی، ژان فیلیپ؛ کاستادلو، آندره، تاریخ حقوق تعهدات، مترجم: رسول رضایی، انتشارات مهر و ماه نو و انتشارات مجد، چاپ اول، 1386.
14
14- مالوری، فیلیپ، ادبیات و حقوق، مترجم: مرتضی کلانتریان، نشرآگه، چاپ اول، 1381.
15
15- متین، احمد، مجموعه رویه قضایی قسمت حقوقی، بینا، بیتا.
16
16- محسنی، مرتضی، دوره حقوق جزای عمومی کلیات حقوق جزا، جلد سوم، تهران، کتابخانهی گنج دانش، چاپ سوم، 1382.
17
17- محسنی، مرتضی، دوره حقوق جزای عمومی، کلیات حقوق جزا، جلد دوم، تهران، کتابخانهی گنج دانش، چاپ سوم، 1382.
18
18- میرمحمدصادقی، حسین، حقوق کیفری اختصاصی، جرایم علیه امول و مالکیت، تهران، نشر میزان، چاپ سوم، 1378.
19
19- نیازپور، امیرحسن، «از حقوق کیفری تا حقوق کیفری قراردادی شده»، آموزههای حقوق کیفری، دو فصلنامهی حقوق کیفری، سال اول، شمارهی 1، بهار و تابستان 1390.
20
20- هاشمی شاهرودى، سیدمحمود و دیگران، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، جلد اول، قم، مؤسسهی دائرهالمعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بیت علیهمالسلام، چاپ اول، 1426 هـ ق.
21
ب: عربی
22
1- انصاری، مرتضی، کتاب المکاسب، الجزء الاول، قم، مؤسسهی مطبوعات دینی، 1379.
23
2- حسنی، محمود نجیب، جرائم الاعتدا علی الاموال فی قانون العقوبات اللبنانی، بیروت، 1975.
24
3- سبزوارى، سید عبدالأعلى، مهذّب الأحکام فی بیان الحلال و الحرام، جلد بیست و هشتم، دفتر آیتالله سبزوارى، چاپ چهارم، 1413 هـ .ق.
25
4- سنهوری، عبدالرزاق احمد، مصادر الحق فی الفقه الاسلامی، دراسه مقارنه بالفقه العربی، الجزء السادس، بیروت، داراحیاء التراث العربی، بیتا.
26
5- عبدالرحمان، محمود، معجم المصطلحات و الألفاظ الفقهیه، جلد اول، نرمافزار جامع فقه اهل بیت.
27
6- عوجی، مصطفی، القانون الجنایی العام، الجزء الاول، النظریه العامه الجریمه (مع مقدمه فی القانون الجنایی)، بیروت، مؤسسهی نوفل، الطبعه الثانیه، 1988.
28
7- فاضل موحدى لنکرانى، محمد، تفصیل الشریعه فی شرح تحریر الوسیله- الحدود، قم، مرکز فقهى ائمهی اطهار علیهمالسلام، چاپ اول، 1422 هـ. ق.
29
8- قرشى، سید علىاکبر، قاموس قرآن، جلد دوم، تهران، دار الکتب الإسلامیه، چاپ ششم، 1412 هـ ق.
30
9- کلینى، ابو جعفر محمد بن یعقوب، الکافی، جلد هفتم، تهران، دار الکتب الإسلامیه، چاپ چهارم، 1407 هـ ق.
31
10- موسوى خمینى، سید روحالله، تحریرالوسیله، جلد دوم، قم، مؤسسهی دارالعلم، چاپ اول، بیتا.
32
ج: فرانسوی
33
1- Chauveu et Hélie, Théorie du code pénal, Tom 5.4e édition, 1863.
34
2- E. Desgranges, Essai sur la Notion de Voie de Fait en Droit Administratif Français, thèse, Poitiers, 1937.
35
3- Faustin Helie et Broughot, Pratique Criminelle des Cours et Tribunaux, Tom.2, 1948.
36
4- Goutal, Jean Louis, L'autonomie du droit pénad: reflux et métamorphose, Revue Science Criminelle et de droit pénal comparé, 1980.
37
5- Hebert, Maurice, L'immunité de l'article 380 du Code Pénal, thèse, Rennes, 1933.
38
6- Hugueney, Pierre, Traité de Droit Pénal et de Procédure Pénal Militaire, Librairie du Recueil Sirey,1e édition, 1933.
39
7- Japiot, René, Des nullités en matière d’actes juridiques, thèse, Dijon, 1909.
40
8-Vasseur, Michel, Des effets en droit pénal des actes nuls ou illégaux d'après d'autres disciplines, Revue Science Criminelle et de droit penal comparé, 1951.
41
د: رویهی قضایی فرانسه
42
1- Cass. 28 nov, 1861, S. 1862. 1. 440. cass 6 juin, 1901, Bull, Crim, n. 170.
43
2- Crim ., 3 mai 1939 , Gaz. Pal , 1939. 2. 247.
44
3- Crim. 27 nov 1926, sem. Jurid, 1927; 19 juill 1929, D.P. 1933. 1.26.
45
4- Crim. 25 février 1842, S. 1842.1.958.
46
5- Crim.11 juin 1813, S. chr.Bull.crim, n. 127.
47
6- Crim, 15 juin 1949, Bull. Crim, 1949, n. 213.
48
7- Crim, 3 janvier 1936, Bull.crim, n. 4. 27 Février 1937, D.H, 1937, 318.
49
8- Crim , 24 octobre 1946, D, 1947, 37.
50
9- Crim, 28 novembre . 1902 , D. 1903, 1. 194.
51
10- Crim , 3 mai 1834. S. 1834, 1. 32.
52
11- Crim, 17 décember 1812, Répertoire Dalloz, bigamie, n. 44.
53
12- Crim, 4 juin 1915, S, 1918.1. 225.
54
13- Crim, 14 juin 1978, Bull. Crim, 197
55
14- Crim, 14 et 30 mai 1958, D, 1958, 513
56
15- Crim , 21 février, 1944, J.C.P, 1946, 11, 3122.
57
16- D.P, 1897.1.238.
58
17- S. 1942. 1.149; J. C.P. , 1941. 1. 1647.
59
18- Trib. Corr. Seine 1924, S. 1926, n. 149.
60
هـ : منابع انگلیسی
61
1- Padfield, C.F.; Barker, D.L.A, Law Made Simple, British Library Cataloguing in Publication Data, Tenth edition,1998.
62
ORIGINAL_ARTICLE
اعتبار اظهارنظر دادیار
با اصلاح مادهی 3 قانون تشکیل دادگاههای عمومی و انقلاب، دادسراهای عمومی و انقلاب به عنوان بخشی از نظام قضایی ایران بازسازی شدند. با این وجود تلاش در گنجاندن تشکیلات این نهاد در قالب یک ماده، موجب بروز ابهاماتی گردید. در این میان، تعیین جایگاه دادیار بیش از مسایل دیگر بحثبرانگیز شده است. قانونگذار در بیان اختیارات و وظایف دادیار، نحوهی تحقیقات، اظهارنظر و ارتباط وی با سایر مقامهای دادسرا به وضع یک بند و یک تبصره بسنده نموده و مقرر داشته است که تمام قرارهای دادیار باید با موافقت دادستان باشد، در فرض بروز اختلاف، نظر دادستان متبع خواهد بود. دامنهی شمول این حکم بر انواع مختلف قرارهای صادره از سوی دادیار و نیز نحوهی ادامهی تحقیق در فرض مخالفت دادستان با قرار دادیار، محل پرسش و ابهام است. ارائهی پاسخی مناسب، مستلزم تبیین ارتباط میان دادیار و دادستان بر اساس جایگاه هر یک در نهاد دادسرا است. در این صورت است که آن قسم از قرارهای دادیار که بیانگر نظر وی راجع به امکان تعقیب موضوع در دادسرا است، در صورت مخالفت دادستان اجرا نمیگردد و دادیار مکلف به پذیرش نظر دادستان است؛ اما اگر دادیار در ماهیت موضوع به مجرمیت یا منع تعقیب معتقد باشد، دادستان نمیتواند وی را ملزم به تغییر نظرش نماید؛ در چنین فرضی، نظر دادستان از طریق یکی دیگر از قضات دادسرا اعمال خواهد شد.
https://www.jlj.ir/article_11072_089ca7b08f6899e7b4fc063492333003.pdf
2011-12-01
157
183
10.22106/jlj.2011.11072
دادسرا
دادستان
دادیار
قرار
اظهارنظر
مهدی
حسن زاده
1
دکتری حقوق خصوصی، عضو هیأت علمی دانشکده حقوق دانشگاه قم
AUTHOR
محمدرضا
صفرنیاشهری
2
کارشناس ارشد حقوق خصوصی، دادیار دادسرای عمومی و انقلاب بوانات
AUTHOR
1- آخوندی، محمود، آیین دادرسی کیفری: کلیات و دعاوی ناشی از جرم، جلد اول، تهران، سازمان چاپ و انتشارات، چاپ پانزدهم، 1389.
1
2- آخوندی، محمود، آیین دادرسی کیفری: دادسرا و کیفرخواست؛ جلد ششم، تهران، سازمان چاپ و انتشارات، چاپ دوم، 1388.
2
3- آشوری، محمد، آیین دادرسی کیفری، جلدهای اول و دوم، تهران، انتشارات سمت، چاپ هفتم، 1385.
3
4- امامی، سیدحسن، حقوق مدنی، جلد اول، تهران، نشر اسلامیه، چاپ بیست و یکم، 1379.
4
5- حاتمی، محمدرضا؛ لعل علیزاده، محمد، مبانی علم سیاست، تهران، نشر دانشگاه پیام نور، چاپ اول، 1389.
5
6- دادوند، عباس، «رد قاضی بعلت اظهار عقیده قبلی یا توصیه کتبی در قوانین ایران و فرانسه و سویس»، مجلهی کانون وکلای دادگستری، شمارهی110، پاییز و زمستان 1347.
6
7- دژخواه، لیلا، «نقدی بر لایحه اصلاح پارهای از مواد قانون تشکیل دادگاههای عمومی و انقلاب»، مجلهی ندای صادق، شمارهی 25، بهار 1381.
7
8- دفتر تحقیقات قضایی، دادسرا و دادستان، قم، معاونت آموزش و تحقیقات قوه قضاییه، چاپ اول، 1382.
8
9- سوادکوهی، سام، «دادسرا در نظام دادرسی کیفری»، ماهنامهی دادرسی، شمارهی 39، شهریور 1382.
9
10- شمس، عبدالله، آیین دادرسی مدنی، جلدهای اول و دوم، تهران، میزان، چاپ دوم، 1381.
10
11- شمس، عبدالله، آیین دادرسی مدنی، جلد سوم، تهران، دراک، چاپ سوم، 1384.
11
12- شهری، غلامرضا؛ ستوده جهرمی، سروش، نظریات اداره حقوقی در مسایل کیفری، جلد اول، تهران، روزنامهی رسمی، 1377.
12
13- طباطبایی مؤتمنی، منوچهر، حقوق اداری، تهران، انتشارات سمت، چاپ دوازدهم، 1385.
13
14- کریمزاده، احمد، نظارت انتظامی در نظام قضایی، جلدهای اول و دوم، تهران، روزنامهی رسمی، چاپ اول، 1378.
14
15- متین دفتری، احمد، آیین دادرسی مدنی و بازرگانی، تهران، انتشارات مجد، چاپ دوم، 1381.
15
16- مدنی، سیدجلالالدین، آیین دادرسی مدنی، جلد اول، تهران، انتشارات گنج دانش، چاپ دوم، 1368.
16
17- محمدزاده، شهرام، «اعتبار امر مختومه کیفری در امور کیفری»، مجلهی پیام آموزش، شمارهی 21، مرداد و شهریور 1385.
17
18- معاونت آموزش دادگستری تهران، مجموعه دیدگاههای حقوقی و قضایی دادگستری استان تهران، جلد چهارم، تهران، بینا، 1382.
18
19- معاونت آموزش دادگستری فارس، مجموعه نشستهای قضایی دادگستری استان فارس، شیراز، نشر نوید، 1388.
19
20- معاونت آموزش قوه قضاییه، رویه قضایی ایران در ارتباط با دادستان، جلد ششم، قم، نشر قضا، چاپ اول، 1386.
20
21- معاونت آموزش قوه قضاییه، رویه قضایی ایران در ارتباط با دادیار، جلدهای اول تا چهارم، قم، نشر قضا، چاپ اول، 1386.
21
22- معاونت آموزش قوه قضاییه، مشاوره قضایی، جلد هشتم، قم، نشر قضا، چاپ اول، 1385.
22
23- مهاجری، علی، آیین رسیدگی در دادسرا، تهران، فکرسازان، چاپ پنجم، 1385.
23
24- مهاجری، علی، ارتقاء کیفیت رسیدگی در دادسرا، قم، نشر قضا، چاپ اول، 1388.
24
25- ناجی، ﻣﺮﺗضی، «بیﻃﺮفی در دادرسی کیفری»، مجلهی حقوقی دادگستری، شمارهی٧٠، ﭘاﯾﯿﺰ و زمستان ١٣٨٥.
25
26- نجفی اسفاد، مرتضی؛ محسنی، فرید، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران، نشر الهدی، چاپ اول، 1379.
26
27- هاشمی، سیدمحمد، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، جلد دوم، تهران، نشر دادگستر، چاپ چهارم، 1379.
27
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تعهدات طبیعی در حقوق ایران؛ با رویکرد حقوقی و تحلیل اقتصادی
یکی از انواع تعهدات که در خصوص مبنا و ماهیت آن، دیدگاههای متفاوتی وجود دارد، تعهدات طبیعی است؛ تعهداتی که برای متعهدٌله، قانوناً حق مطالبه نمیباشد، اما اگر متعهد به میل و ارادهی خود، این تعهد را ایفا نماید، دعوای استرداد او مسموع نخواهد بود. موضوع این نوشتار، ماهیت حقوقی و مصادیق تعهدات طبیعی است. همچنین میخواهیم بدانیم در خصوص این گونه تعهدات، کدام قاعدهی حقوقی از نظر اصول اقتصادی کارآتر و مطلوبتر است؟ با استفاده از مبانی فقهی، حقوقی و اقتصادی، میتوان گفت قاعدهی منع دارا شدن بلاجهت یا منع اکل مال به باطل، بهترین تأسیس حقوقی است که مبنا و ماهیت تعهدات طبیعی را تبیین مینماید؛ افزون بر این، دیون مشمول مرور زمان و قرارداد ارفاقی، دین انکار شده با سوگند، دین مشمول اعتبار قضیهی محکومٌبها و نفقهی گذشتهی اقارب را میتوان به عنوان مصادیق عمدهی تعهدات طبیعی برشمرد؛ همچنین با لحاظ مقولهی هزینههای اجتماعی، مقررات مادهی 266 قانون مدنی مبنی بر فقدان قابلیت استماع دعوای استرداد مدیونی که دین واقعی را پرداخت نموده است، به عنوان منبع قانونی تعهدات طبیعی از حیث اقتصادی نیز کارآمد میباشد.
https://www.jlj.ir/article_11073_7da657431ce642741b04c2e942033ea3.pdf
2011-12-01
185
208
10.22106/jlj.2011.11073
تعهدات طبیعی
تعهدات اخلاقی
کارآیی اقتصادی
قاعدهی دارا شدن بلاجهت
ایقاع
مجید
اکبرپور
1
دانشجوی دکتری حقوق بین الملل دانشگاه شهیدبهشتی، معاون قضایی رییس کل دادگستری استان قزوین
AUTHOR
ابوالفضل
محبی
mohebbi249@gmail.com
2
دادرس دادگاه عمومی بویین زهرا، کارشناسی ارشد حقوق اقتصادی
AUTHOR
خدیجه
نظری
3
کارشناس ارشد حقوق اقتصادی
AUTHOR
الف: فارسی
1
1- اداره کل قوانین و مقررات کشور، مجموعه مقررات آئین دادرسی مدنی، جلد دوم، تهران، بینا، 1375.
2
2- بابایی، ایرج، «مبانی نظری رویکرد تحلیل اقتصادی حقوق»، پژوهش حقوق و سیاست، سال نهم، شمارهی 23، پاییز و زمستان 1386.
3
3- باختر، سیداحمد، مجموعه کامل آراء وحدت رویه کشور امور حقوقی، تهران، انتشارات جنگل، چاپ اول، 1387.
4
4- بروجردی عبده، محمد، حقوق مدنی، تهران، مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1380.
5
5- جعفری لنگرودی، محمدجعفر، ترمینولوژی حقوق، تهران، انتشارات گنج دانش، چاپ یازدهم، 1380.
6
6- جعفری لنگرودی، محمد جعفر، فلسفه حقوق مدنی، جلد دوم، تهران، انتشارات گنج دانش، چاپ اول، 1380.
7
7- جوانمرادی، ناهید، «مبانی نظری تعهدات طبیعی»، مجلهی دانشکدهی حقوق و علوم سیاسی، شمارهی 62 ، دی ماه 1382.
8
8- دادگر، یدالله، مؤلفهها و ابعاد اساسی حقوق و اقتصاد، تهران، انتشارات پژوهشکدهی اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس و نور علم، چاپ اول، 1389.
9
9- رهپیک، حسن، حقوق مدنی، الزامات بدون قرار داد، تهران، انتشارات اطلاعات، 1381.
10
10- شهیدی، مهدی، حقوق مدنی3، تعهدات، تهران، مجمع علمی و فرهنگی مجد، چاپ چهارم، 1383.
11
11- فوگیل، ام، گزیده مطالب اساسی اقتصاد خرد، مترجم: احمد ایازی، تهران، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، چاپ اول، 1380.
12
12- قاسمزاده، سیدمرتضی، اصول قراردادها و تعهدات، تهران، نشر دادگستر، چاپ اول، 1383.
13
13- کاتوزیان، محمدعلی، آدام اسمیت و ثروت ملل، تهران، انتشارات امیرکبیر، چاپ سوم، 1388.
14
14- کاتوزیان، ناصر، حقوق مدنی، نظریه عمومی تعهدات، تهران، نشر میزان، 1385.
15
15- کاویانی، کوروش، «درآمدی بر تحلیل اقتصادی حقوق»، پژوهش حقوق و سیاست، سال نهم، شمارهی 23، پاییز و زمستان 1386.
16
16- مکی عاملی، محمد بن (شهید اول)، اللمعه الدمشقیه، جلد اول، مترجم: حمید مسجدسرایی، تهران، انتشارات خط سوم، چاپ اول، 1383.
17
17- واحدی، جواد، ترجمه قانون تعهدات سوییس، تهران، نشر میزان، 1378.
18
18- یادیپور، مهدی، مقدمهای بر حقوق و اقتصاد، تهران، انتشارات دانشگاه امام صادق (ع)، چاپ اول، 1389.
19
ب: عربی
20
1- حلی، حسن بن یوسف بن مطهر، تذکره الفقها، جلد اول، قم، مکتبه المرتضویه لإحیاء آثار الجعفریه، بیتا.
21
2- سنهوری، عبدالرزاق احمد، الوسیط فی الشرح القانون المدنی، جلد اول، بیروت، دار الإحیاء التراث العربی، 1958.
22
3- سنهوری، عبدالرزاق احمد، نظریه العقد، جلد اول، بیروت، دار الإحیاء التراث العربی، 1992.
23
4- فرج، توفیق حسن، النظریه العامه الالتزام، بیروت، الدار الجامعیه، 1988م.
24
5- کاشف الغطاء، شیخ محمد حسین، تحریر المجله، جلد اول، قم، مکتبه المرتضویه لإحیاء آثار الجعفریه، 1361 هـ.ق.
25
6- نجفی خوانساری، موسی، منیه الطالب، تقریرات آیت الله سید حسین نایینی، جلد دوم، تهران، انتشارات حیدری، 1373.
26
7- نجفی، شیخ محمدحسن، جواهر الکلام، جلد بیست و سوم، قم، دار الکتب الاسلامیه، چاپ نهم، 1369.
27
8- یزدی، سیدمحمدکاظم، العروه الوثقی، قم، مؤسسهی نشر اسلامی، 1407 هـ ق.
28
ج: انگلیسی
29
1- Cooter, Robert; Unlen, Thomas, Law and Economics, Boston, Pearson, 5th ed, 2007.
30
2- Stephen, Frank H., The Economics of the Law, Hertfordshire, Wheathesheaf Books, 1th ed, 1988.
31
ORIGINAL_ARTICLE
فرایند نظارت انتظامی بر رفتار قضات
قوه قضاییه مکلف است تحقق دادرسی عادلانه را به نحوی تضمین نماید که همگان به نحو برابر از استقلال، بیطرفی، سلامت و شایستگی در دادرسیها بهرهمند شده و وجود آن را احساس نمایند. این هدف تنها با به کار بستن قوانین عادلانه و قضات شایسته قابل دسترس نیست، بلکه نظارت صحیح نیز لازمهی تحقق آن است. در آخرین ارادهی قانونگذار برای اعمال چنین نظارتی، با عنوان قانون نظارت بر رفتار قضات، اهدافی چون تنوع پاسخهای انتظامی، رعایت حریم خصوصی، یکسانسازی آیینهای رسیدگی به تخلفات، انتظامدهی به مسألهی تعلیق انتظامی قضات و ارتقاء شغلی آنان، مدنظر قرار گرفته است. در این نوشتار با بررسی مقررات این قانون، میزان تحقق اهداف مذکور بررسی میشود.
https://www.jlj.ir/article_11074_8f86ce87ac671a002112337b8f42476e.pdf
2011-12-01
209
229
10.22106/jlj.2011.11074
قاضی
نظارت
رفتار قضایی
تعقیب انتظامی
جواد
طهماسبی
1
دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی، دادیار دیوان عالی کشور و مدیر کل تدوین لوایح و مقررات قوه قضاییه
AUTHOR
الف: فارسی
1
1- نهجالبلاغه، مترجم: حسین انصاریان، انتشارات پیام آزادی، چاپ چهارم، 1379.
2
2- آخوندی، محمود، «استقلال قضات در نظام حقوقی ایران»، مجلهی حقوقی دادگستری، شمارهی 24، پاییز 1377.
3
3- جهانبگلو، امیرحسین، «قضا و دادرسی در زمان مغول»، مجلهی حقوقی کانون وکلا، شمارهی 40، 1332.
4
4- بیات، محمدرضا، دادرس انتظامی و تقصیرات انتظامی قضات، تهران، نشر خط سوم، چاپ سوم، 1358.
5
5- حجتی کرمانی، علی، سیر قضاوت در ادوار مختلف تاریخ، انتشارات آوند دانش، چاپ دوم، 1379.
6
6- حیدرزاده، هادی، تعقیب انتظامی قضات، تهران، انتشارات آزاده، چاپ دوم، 1373.
7
7- رواندی، مرتضی، سیر قانون و دادگستری در ایران، تهران، نشر چشمه، چاپ اول، زمستان 1368.
8
8- ساکت، محمدحسین، نهاد دادرسی در اسلام، انتشارات آستان قدس رضوی، 1365.
9
9- سرشار، محمود، «وظایف اخلاقی قضات در امور دادرسی»، مجلهی حقوقی کانون وکلا، شمارهی 30، 1322.
10
10- شاهحیدریپور، محمدعلی؛ همتی، مجتبی، ترجمه شرح اصول رفتار قضایی (بنگلور)، معاونت حقوقی و توسعهی قضایی قوه قضاییه، چاپ اول، انتشارات خرسندی، 1389.
11
11- طباطبایی، محیط، «دادگستری در ایران از صدر اسلام تا آغاز مشروطیت»، مجلهی حقوقی کانون وکلا، شمارهی 119، 1351.
12
12- نوروزی، نادر؛ جوانمرد، بهروز، «بررسی جرایم خرد در حقوق کیفری ایران»، مجلهی حقوقی دادگستری، سال هفتاد و سوم، شمارهی 67، پاییز 1388.
13
ب: انگلیسی
14
1- “Basic Principles on the judiciary”, U.N.GAOR40/32 of NOV, 29, 1985 and 40/146 of Dec.13, 1985.
15
2- “Comentoury on the Banglore Principles of Judicial Conduct”, U.N.O.D.C, 2007.
16
3- “The Law of Manu”, sacred books of the east, 50 vds., ed.f.may muller (motilal banarsdass, delhi), 3td reprint (1970). Vol. xxv- vill-26-30. cited in Amerasinyhe, Judicial Conduct.
17